Fatima geeft haar leerlingen mindfulness

“Hoe dóe je het allemaal? Waar haal je de tijd vandaan? En de energie?” Het zijn vragen die Fatima Boutaka (30) geregeld krijgt. Ze heeft haar eigen bedrijf, zit in allerlei comités en is ook nog eens lerares in het basisonderwijs. Haar baan is koploper als het gaat om burn-outklachten. Hoe ze rust in haar drukke bestaan vindt? Onder andere door mindfulness. Ook haar leerlingen kunnen hiervan profiteren, denkt Fatima. Dus geeft ze hen ‘aandachttraining’. Hoe ziet zo’n les eruit? En wat voor effect heeft het op kinderen?

Fatima geeft drie dagen per week les aan groep 7. Wie er de overige dagen lesgeeft? Dat wisselt. Voor volgende week is er bijvoorbeeld nog geen docent gevonden. Als dat zo blijft, neemt de directie het over. Het lerarentekort is ook op bassischool De Horizon in Amsterdam Nieuw-West een probleem. “Het wordt alleen maar erger”, constateert Fatima. Ze oogt kalm en vriendelijk. “Begin september had onze school de formatie rond, maar sinds september zijn er drie docenten uitgevallen.”

Hoge werkdruk

Sinds de Wet passend onderwijs in 2014 van kracht is gegaan, zijn er veel kinderen in de klas die extra ondersteuning nodig hebben. Dat betekent: meer gesprekken, meer contact met instanties en meer administratieve werkzaamheden. “Collega’s gaan buiten Amsterdam werken, daar is het rustiger en is het werk minder zwaar”, vertelt Fatima. “Dan schrik je echt. Als iedereen zo gaat denken, wie zorgt er dan voor de kinderen hier?”

Fatima’s liefde voor het onderwijs is groot. “Als klein meisje wilde ik al iets betekenen voor de maatschappij”, zegt ze. Ze staat nu vijf jaar voor de klas. Dat doet ze drie dagen per week, één dag is ze bovenbouwcoördinator. Maar extra werken zit er voor haar niet in. Ze heeft immers ook nog een bedrijf te runnen: Mindful Class.

Kinderyoga en ademoefeningen

Fatima kwam in aanraking met mindfulness toen ze 18 was. Een studentenpsycholoog raadde het haar aan. “Al noemden ze het toen nog niet zo”, lacht de lerares. Ze deed ademoefeningen en probeerde negatieve gedachten los te laten. Hoewel de lessen een positief effect hadden, deed ze er de jaren erna niets mee. Tot zes jaar geleden. Toen kwam ze de opleiding tot Mindfulness Kindertrainer tegen. “Ik werkte al op een basisschool, dus 1 + 1 was 2.”

Sinds 2015 geeft de juf de leerlingen uit groep 7 ‘aandachttraining’. Ze volgt de methode Eline Snel, een achtweekse training van één wekelijkse les van een uur en de overige dagen lessen van tien minuten. Die momenten zet ze door als de acht weken voorbij zijn. “De lessen zijn afwisselend”, zegt Fatima, terwijl ze het lesboek laat zien. Het staat vol invuloefeningen en vrolijke plaatjes van kikkers en vogels. Lessen gaan over thema’s als emoties, zelfvertrouwen en het gebruiken van je zintuigen. “Bij ieder onderwerp doen we een oefening, zoals kinderyoga, een ademhalingsopdracht of een bodyscan. Wat voelen, horen en ruiken ze?”

Levenslessen

Een voorbeeld van een oefening: iedere leerling krijgt een groen, rubberen armbandje. Op het moment dat ze iets onaardigs zeggen, moeten ze het armbandje omdraaien. Aan het eind van de dag merken ze op hoe vaak ze het armbandje hebben omgedraaid en hoe vaak ze dus onaardig zijn geweest. “Mindfulness gaat ervan uit dat je pas iets kan veranderen, als je merkt dat het er is”, legt Fatima uit.