Waar blijft de schuldhulp voor zzp’ers?

Zzp’ers met financiële problemen hebben recht op schuldhulp van hun gemeente. Maar in de praktijk is die hulp bij veel gemeenten niet goed geregeld. Waar lopen deze zzp’ers tegenaan? En wat doet de Nationale ombudsman om hen te helpen? Daarover maakten we een magazine namens De Nationale ombudsman.

Het magazine is gevuld met verhalen van professionals én persoonlijke verhalen. Bijvoorbeeld het verhaal van zzp’er Shanti. Door een ongeluk stortte haar business in, en toen moest de coronacrisis nog beginnen. Ze belandde in de schulden. Toen ze om hulp vroeg, werd ze van het kastje naar de muur gestuurd.

Het verhaal van Shanti lees je onder de afbeeldingen. De rest van het magazine lees je via deze link.

“Ik word van het kastje naar de muur gestuurd”

Door een ongeluk verloor zzp’er Shanti Silos een groot deel van haar inkomsten. Nu heeft ze €10.000,- schuld. Via een omweg kwam ze terecht bij de gemeentelijke schuldhulpverlening in Den Haag. Ze vertelt haar verhaal vol hindernissen.

“Hulp zoeken ben ik niet gewend. Ik kon mezelf altijd goed redden, ook financieel. Ik ben hoger opgeleid en was gezond. Veel regelingen kende ik niet eens. Zorgtoeslag heb ik bijvoorbeeld nooit nodig gehad. Dat veranderde allemaal toen ik een ongeluk kreeg.”

Ongeluk

“Als zzp’er coach ik ondernemers, leidinggevenden en medewerkers. Daarnaast geef ik lezingen en schrijf ik. Ik verdiende goed. Totdat ik in 2017 heel hard viel op straat. Jaren geleden had ik al een hersenstamschudding opgelopen door een val in huis. Toen ik opnieuw viel, kwamen alle klachten terug. Ik had vooral moeite om informatie te verwerken. Werken lukte niet goed meer.”

Hoge vaste lasten

“Mijn inkomen daalde met 90%. Maar mijn vaste lasten zijn hoog. Ik heb een koophuis en een hoge ziektekostenverzekering. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering heb ik nooit afgesloten. Dat komt later wel, dacht ik altijd.

Ook had ik in 2017 veel zakelijke investeringen gedaan. Ik had veel verdiend, waardoor ik veel geld moest terugbetalen aan de Belastingdienst. Zo’n €500,- per maand.”

Helpdesk Geldzaken

“Ik kon nog net rondkomen, tot het coronavirus uitbrak. De eerste zeven maanden haalde ik geen enkele opdracht binnen. Mijn business stortte in. Nu heb ik zo’n €10.000,- schuld bij verschillende schuldeisers. De grootste is de Belastingdienst.

Mijn moeder zag me worstelen. “Waarom ga je niet eens praten met de Helpdesk Geldzaken van de gemeente Den Haag?”, vroeg ze. Ik had geen idee dat zoiets bestond.

Mijn contactpersoon hielp in het begin heel snel. Ze schreef meteen een paar regelingen op waar ik recht op had. De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo), bijvoorbeeld. En ze hielp met formulieren invullen. Door mijn hersenletsel vind ik dat lastig.”

Geen hulp voor ondernemers

“Het belangrijkste formulier dat ik nodig had, was een kwijtscheldingsformulier van mijn schuld bij de Belastingdienst. Daar kon ze me niet mee helpen. “We helpen alleen mensen in loondienst”, zei ze. “Ondernemers niet.” Kon ze echt geen uitzondering maken, vroeg ik. Maar nee. “Regels zijn regels.”

Ze verwees me wel door naar de afdeling Bijstand voor zelfstandigen (Bbz). En naar stichting Over Rood. De afdeling voor Bbz kon me niet verder helpen. Alleen met de Tozo, maar die had ik al. En dat bedrag dekt mijn vaste lasten niet.

De contactpersoon van Over Rood sprak ik wekelijks, maar ook hij kon me niet verder helpen. Ik heb nog contact gezocht met andere instanties, maar ik werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ik liep totaal vast.”

Uiteindelijk kwam ik terecht bij de sociaal raadslieden in Den Haag. Die verwezen me door naar de gemeentelijke schuldhulpverlening. Daar kreeg ik eindelijk een contactpersoon die me echt wilde helpen. Hij dacht mee en zocht van alles voor me uit. Hij behandelde me als mens. Dat was nieuw voor me.”

Weer vastgelopen

“Toch loop ik weer vast. Als ondernemer krijg je niet zomaar gemeentelijke schuldhulpverlening. En ik heb een koophuis met overwaarde. Dat moet ik eerst verkopen. Anders heb ik geen recht op schuldhulpverlening.
Soms overweeg ik mijn huis te verkopen. Maar dan denk ik: er moet toch een andere manier zijn om van mijn schulden af te komen?”

Laatste optie

“Er is nog wel een optie. De gemeente Den Haag heeft een regeling waarbij ze je koophuis overnemen. Dan los je je hypotheek eigenlijk af aan de gemeente. Maar dan mag je weer geen ondernemer zijn. En moet je in de bijstand zitten, volgens mijn contactpersoon bij de schuldhulpverlening. Ik wil mijn bedrijf niet zomaar opgeven. Aan de andere kant ben ik blij dat die optie in Den Haag er wel is.

Ik krijg nu wel hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning. Ik heb huishoudelijke hulp en een coach die gespecialiseerd is in niet-aangeboren hersenletsel. Via die coach heb ik contact met stichting De Volharding. Zij nemen alle financiële zaken van me over. Mijn contactpersoon onderzoekt alle opties om van mijn schulden af te komen. Dat geeft me hoop.”

Van begin tot eind meekijken

“Het liefst zou ik willen dat iemand van de gemeente van het begin tot het eind met me meekijkt. Een soort casemanager. Dan was ik niet verdwaald in alle regelingen. Dat had veel frustratie gescheeld.

Ooit wil ik nog wel een klacht indienen bij Helpdesk Geldzaken. Omdat ze geen maatwerk leveren en weigerden een uitzondering voor me te maken. Nu heb ik daar de energie nog niet voor. Eerst wil ik beter worden. En van mijn schulden afkomen.”

Meer verhalen over de schuldhulpverlening voor zpp’ers lezen? De rest van het magazine lees je via deze link.