Psychisch verzuim bij werknemers voorkomen

Voor de Vitaliteitscampagne van Nationale-Nederlanden interviewden we re-integratiespecialist Kim Aupers. Zij vertelt hoe je als werkgever psychisch verzuim bij je werknemer kunt herkennen, voorkomen en verkorten. In een tweede interview vertelt ze wat je als werknemer zelf kunt doen om verzuim te voorkomen.

Ruim een derde van het langdurend verzuim in mkb-organisaties heeft een psychische achtergrond. Hoe signaleer je psychische verzuimklachten bij je werknemer? Wat kun je als werkgever doen als het toch misgaat? En hoe kunnen de samenwerkende arbodiensten helpen? Zes vragen aan Kim Aupers, senior re-integratiespecialist bij arbodienst Keerpunt (vanaf 1 oktober HCS).

1. Wat verstaan we onder psychisch verzuim?

“We spreken van psychisch verzuim als een werknemer op sociaal of psychisch vlak niet goed functioneert. Een werknemer kan bijvoorbeeld last hebben van overspannenheid, concentratieproblemen of een angststoornis. Klachten die op termijn kunnen leiden tot langdurig verzuim.

Tegenwoordig krijgen werknemers met stress-gerelateerde klachten al snel de diagnose ‘burn-out’. Maar zo ver hoeft het nog helemaal niet te zijn. Een duidelijke diagnose is dan ook heel belangrijk om de werknemer zo goed mogelijk te begeleiden. De re-integratiespecialisten en medische unit van Keerpunt helpen werkgevers en werknemers daarbij.”

2. Welke verzuimvoorbeelden zien we op de werkvloer?

“Dat kan van alles zijn. Je werknemer kan sneller geïrriteerd of kortaf zijn, omdat gebeurtenissen in zijn werk of privéleven zich opstapelen. Misschien vindt iemand het lastig om grenzen aan te geven en ervaart hij of zij daardoor stress. En door het vele thuiswerken vanwege het coronavirus, vinden sommige werknemers het lastig om goed te herstellen na een werkdag. Dat kan leiden tot overspannenheid of zelfs een burn-out.

Drastische veranderingen in een bedrijf veroorzaken soms ook psychische klachten. Denk aan een bedrijfsovername, sterk wisselende werkdruk of conflicten op de werkvloer. En het coronavirus kan zorgen voor onzekerheid over bijvoorbeeld het voortbestaan van banen.

Verder zien we dat werknemers soms minder productief of gemotiveerd raken doordat ze doorgroeimogelijkheden of bepaalde vaardigheden missen. En dan zijn er nog medische oorzaken van psychisch verzuim. Werknemers met kanker bijvoorbeeld, kunnen ook last krijgen van angstklachten of een depressie. Net als vrouwen in de overgang.

Kortom: er zijn veel verschillende voorbeelden van psychisch verzuim. Daarom is die juiste diagnose ook zo belangrijk. Alleen dan kun je als werkgever passende hulp bieden.”

3. Op welke signalen van dreigend verzuim kun je als werkgever letten?

“Spelen er dingen in je organisatie, zoals een fusie, managementwisseling of een teruggang in opdrachten? Wees dan extra alert op het welzijn van je werknemers. Misschien hebben ze hier last van. Ook bij hoog verloop in je organisatie moeten al je alarmbellen gaan rinkelen.

Houd ook het individuele gedrag van je werknemers goed in de gaten. Is iemand ineens minder betrokken bij je bedrijf? Niet zo gemotiveerd als anders? Negatiever of sneller geprikkeld? Of presteert je werknemer plotseling minder goed? Dat zijn allemaal signalen die kunnen duiden op dreigend verzuim.”

4. Wat kun je als werkgever doen bij signalen van dreigend verzuim?

“Ga meteen het gesprek aan met je werknemer. Luister en kom in actie. Zo laat je zien dat je je werknemer serieus neemt. Weet je niet goed welke vervolgstappen je moet zetten? Of weet de werknemer zelf nog niet precies wat er aan de hand is? Schakel dan de hulp in van Keerpunt of een andere arbodienstverlener. Hoe sneller je actie onderneemt, hoe kleiner de kans op langdurig verzuim.

De werknemer heeft zelf ook een verantwoordelijkheid het gesprek aan te gaan. Besef alleen dat niet elke werknemer dat makkelijk vindt. Zorg er daarom voor dat je werknemers weten bij wie ze terecht kunnen als ze niet lekker in hun vel zitten. En houd het thema bespreekbaar. Zet het bijvoorbeeld op de agenda van werkoverleggen of functioneringsgesprekken.”

5. Wat kan Keerpunt betekenen voor werkgevers?

“Als we een melding van psychisch verzuim krijgen, gaan we eerst het gesprek aan met de werknemer. Zijn de klachten en diagnose helder? Is het duidelijk waar de klachten vandaan komen? Zo niet, dan schakelen we de hulp van onze medische experts in.

Vervolgens kijken we: hoe kan je werknemer op een prettige manier terugkeren op de werkvloer? Wat is een goed opbouwschema om de werkzaamheden rustig weer op te pakken? Moet er iets veranderen? Dit gebeurt zoveel mogelijk in overleg met jou, de werknemer en de bedrijfsarts. We kijken ook of de werknemer behoefte heeft aan extra interventie-mogelijkheden. Denk aan trauma- of rouwverwerking, of aan coaching om assertiever te worden.

Tot slot ondersteunen we werkgevers bij praktische verzuimzaken. Hoe houd je je aan de privacywetgeving? Wanneer kun je wel of niet contact opnemen met je zieke werknemer? Hoe toon je ook in mindere tijden goed werkgeverschap? We bieden ook tools aan waarmee je de werkdruk en betrokkenheid in je organisatie periodiek kunt meten. Voorkomen is beter dan genezen.”

6. Wanneer komt Keerpunt in beeld?

“Afhankelijk van je verzekering bij Nationale-Nederlanden, komen we direct of na enkele weken na de ziekmelding in actie. Daarnaast kun je een preventief consult aanvragen als je aanvoelt dat het niet goed gaat met je werknemer. Wij geven tips en advies over bijvoorbeeld de belastbaarheid van je werknemer of de interventies die je kunt nemen.

Verder delen we onze kennis en expertise over duurzame inzetbaarheid met werkgevers. Dit thema wordt steeds belangrijker nu we langer moeten doorwerken vanwege de verhoging van de AOW-leeftijd. Door hierover met werkgevers in gesprek te gaan, stimuleren we hen goed beleid te maken om verzuim in de organisatie te voorkomen. Dat is de basis waar verzuimpreventie begint.”